In veel van mijn blogs schrijf ik over antioxidanten. Maar opeens realiseerde ik mij dat het voor mij een hele normale term is, maar voor mijn lezers wellicht niet. Tijd om maar eens duidelijk uit te leggen wat antioxidanten zijn en waarom het lichaam er dol op is.
Antioxidanten en vrije radicalen. Het heeft allemaal met elkaar te maken. Ik zal het je uitleggen.
Eerst maar eens de vrije radicalen
Vrije radicalen klinkt vervelend, maar toch heeft jouw lichaam ze ook nodig. Ze worden continue in het lichaam gevormd. Ze zijn eigenlijk een bijproduct van chemische reacties.
Vrije radicalen zijn belangrijk voor het lichaam, anders zouden ze niet gevormd worden. Onze immuuncellen gebruiken vrije radicalen om infecties te bestrijden. Er moet echter een balans zijn tussen vrije radicalen en antioxidanten. Bij te weinig antioxidanten kunnen de vrije radicalen enorme schade aan het lichaam toebrengen. Het lichaam heeft dan, zoals wij dat noemen, oxidatieve stress. Langdurige oxidatieve stress kan schade geven aan het DNA.
Antioxidanten zijn moleculen die de strijd aanbinden met de vrije radicalen in het lichaam. Vrije radicalen zijn schadelijk als ze in grote hoeveelheden het lichaam voorkomen.
Hoe kom je aan vrije radicalen?
Verkeerde lifestyle, stress en omgevingsfactoren zijn verantwoordelijk voor een overmaat aan vrije radicalen en oxidatieve stress. Denk hierbij aan:
- Luchtvervuiling
- Sigaretten rook
- Alcohol gebruik
- Bestrijdingsmiddelen
- Hoog suiker gebruik
- Veelvuldig gebruik van transvetzuren
- Bacteriële, virale of schimmelinfecties
- Straling (magnetron maar ook van te veel zon)
- Te veel of te weinig zuurstof in het lichaam
- Intensief sporten
- Tekort aan antioxidanten
Zoals bovenstaand lijstje aantoont heb je deels invloed op het ontstaan van vrije radicalen, maar kun je het nooit helemaal voorkomen. Je kunt uiteraard er wel voor zorgen dat je de schade zoveel mogelijk beperkt door te zorgen voor voldoende antioxidanten.
Wat zijn dan precies antioxidanten
Antioxidanten binden de strijd aan met de vrije radicalen en maken die onschadelijk. Als je voldoende van deze stoffen naar binnen krijgt en de balans goed is, dan krijgen de radicalen minder kans. Met de juiste voedingsstoffen maakt het lichaam zelf ook een antioxidant aan namelijk gluthation.
Voeding
Groenten, fruit en andere plantaardige producten (denk aan hele granen) bevatten veel antioxidanten. Voorbeelden hiervan zijn vitamine C en E , zink, selenium en betacaroteen.
Wie eens goed etiketten leest kan zien dat ook de voedingsindustrie gebruik maakt van antioxidanten om de houdbaarheid van producten te verlengen.
Jouw gezondheid hangt dus af van een voldoende antioxidanten inname. Vitamine C en E zijn dan misschien de bekendste, maar ook de antioxidanten die plant zelf maakt is heel belangrijk voor onze gezondheid. Een gevarieerde plantaardige voeding is ten zeerste aan te raden.
Bessen, groene thee, koffie en pure chocolade zijn goede bronnen. In feite hoe gekleurder het fruit en groente, hoe meer antioxidanten ze bevatten. Het trieste is dat onderzoek wel eens heeft aangetoond dat in het Westerse wereld koffie de beste bron is, omdat we te weinig groenten en fruit eten.
Vlees bevat overigens ook antioxidanten, maar vele malen minder dan groenten en fruit.
Welke antioxidanten zijn voor ons belangrijk?
We kunnen ze indelen in vet oplosbare of water oplosbare antioxidanten. De wateroplosbare hebben hun voornaamste functie in het vocht van zowel binnen als buiten de cellen, terwijl de vetoplosbare voornamelijk op de celmembranen werkt.
Vitamine C: wateroplosbaar en zeer belangrijk om dagelijks voldoende naar binnen te krijgen
Vitamine E: vetoplosbaar en beschermt de celmembranen tegen oxidatieve stress
Flavonoïden: wateroplosbaar en komen heel veel in planten voor. Dit is het beschermingsmiddel van de plant om te voorkomen dat het aangevallen wordt.
Advies
Het is uitermate belangrijk om er zorg voor te dragen voldoende antioxidanten met de voeding naar binnen te krijgen. Het slikken van een supplement kan een goed hulpmiddel zijn, maar nooit voeding vervangen. Ga nu niet overdreven veel supplementen slikken. Ook hiervoor geld een overdaad schaad.
Beperk het gebruik van suiker en ongezonde vetten en eet ruim groenten en fruit. Zorg voor voldoende beweging, rook niet en eet zoveel mogelijk onbewerkte (liefst biologische) producten.